گزارش تحلیلی روند رشد 10 ساله جایگاه دانشگاه علوم پزشکی تهران در نظام رتبه‌بندی بین‌المللی تایمز

به گزارش سینا رسانه دانشگاه علوم پزشکی تهران معاونت بین‌الملل، نظام رتبه‌بندی تایمز در هر سال اطلاعات یک دوره پنج ‌ساله را بر اساس پنج شاخص آموزش، محیط پژوهش، کیفیت پژوهش، صنعت و وجهه بین‌المللی دانشگاه‌ها ارزیابی می‌کند که دانشگاه علوم پزشکی تهران طی چهار دوره در جایگاه 600-501 و در شش دوره در رتبه 800-601 دانشگاه‌های برتر جهان قرار گرفته است.
دانشگاه در تمامی پنج شاخص مدنظر تایمز، طی 10 سال رشد خوبی داشته است اما رقابت تنگاتنگ برای حضور در این نظام رتبه‌بندی و اضافه شدن مراکز علمی جدید به فهرست دانشگاه‌های حاضر، باعث افت جایگاه دانشگاه علوم پزشکی تهران و پیوستن به جمع 800 دانشگاه برتر جهان در برخی از سال‌ها شده است.
ارتقای رتبه دانشگاه در آخرین ویرایش این نظام (2025) به جایگاه 600-501 با کسب 3.6 امتیاز اضافه به نسبت سال‌های قبل حاصل شده است. این امتیاز اضافه از شاخص‌های بهره‌وری پژوهشی، استنادها از اختراعات ثبت شده، سهم دانشجویان بین‌الملل، درآمد پژوهشی، درآمد صنعتی و سهم مقالات با مشارکت بین‌الملل به دست آمده است.
بنابراین گزارش 22 درصد ارتقای رتبه دانشگاه از افزایش امتیاز بهره‌وری، 9 درصد از افزایش امتیاز استنادها از اختراعات ثبت شده و 8 درصد از افزایش امتیاز درصد دانشجویان بین‌الملل از کل دانشجویان دانشگاه حاصل شده است.
دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال 2025 نسبت به سال 2024، حدود 21 درصد امتیاز بیشتری به دست آورده و با افزایش شاخص سهم مقالات با مشارکت بین‌الملل، از این شاخص نیز 0.1 امتیاز اضافه کسب کرده است.
این گزارش حاکی است که در نظام رتبه‌بندی تایمز بسیاری از شاخص‌ها نسبی هستند و بزرگی دانشگاه ممکن است، تأثیر منفی بر رتبه بگذارد.
شاخص استناد یکی از راه‌های ارتقای رتبه دانشگاه‌ها در تایمز به شمار می‌آید و برخی از مراکز علمی کشور با تکیه بر این شاخص توانسته‌اند رتبه نسبتاً بالایی را به خود اختصاص دهند. دانشگاه علوم پزشکی تهران تقریباً در تمامی دوره‌های حاضر در این نظام، فقط نیمی از امتیاز کل در این شاخص را از آن خود کرده است.
این نظام رتبه‌بندی برای سنجش استناد به میزان اثرگذاری استنادهای دریافتی (میانگین متوسط استنادات مقالات دانشگاه در بازه زمانی و گروه موضوعی مشخص) می‌پردازد و منظور از اثرگذاری استنادی مقالات، همان کیفیت آنها است که از طریق تعداد استنادهای دریافتی در رشته موضوعی خاص سنجیده می‌شود.
در سامانه علم‌سنجی وزارت بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران به دلیل برخورداری از تعداد مقالات بالا (مقالات برتر، مقالات بین‌المللی و غیره) و تعداد استنادات بالا در جایگاه اول میان دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور قرار دارد. تمرکز سامانه علم‌سنجی دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور بیشتر بر شاخص های کمی است اما نظام رتبه‌بندی تایمز کمیت و کیفیت را ملاک ارزیابی و سنجش دانشگاه ها قرار داده است.
بهترین عملکرد دانشگاه علوم پزشکی تهران در این دوره 10 ساله در شاخص آموزش است و 50 درصد از امتیاز این شاخص از خوداظهاری و 50 درصد دیگر از طریق نظرسنجی تعیین می‌شود. دانشگاه در این شاخص فراتر از سایر دانشگاه‌های ایرانی حاضر در رتبه‌بندی عمل کرده و اولین جایگاه را به خود اختصاص داده است.
 همچنین در شاخص پژوهش، دانشگاه علوم پزشکی تهران بهترین عملکرد را نسبت به دانشگاه های علوم پزشکی حاضر در این رتبه‌بندی داشته است. شهرت پژوهش، درآمد حاصل از پژوهش و بهره وری پژوهشی امتیاز شاخص پژوهش را تعیین می کنند.
در شاخص وجهه بین‌الملل نیز دانشگاه علوم پزشکی تهران بیشترین رشد را نسبت به 10 سال گذشته داشته است و در آخرین ویرایش این نظام (2025)، از صد در صد امتیاز سهم دانشجویان بین‌الملل حدود 74 درصد امتیاز را کسب کرده که این عدد در رتبه‌بندی سال 2024 حدود 63 درصد بوده است.

تهیه گزارش: دکتر مریم درخشان